1 năm Tp.HCM thực hiện cơ chế đặc thù: Nhiều chính sách phát huy hiệu quả ngay

Sáng 10/8, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và đoàn công tác đã làm việc với Tp.HCM về kết quả phát triển kinh tế - xã hội thành phố và tình hình thực hiện Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách phát triển Tp.HCM.

Nhiều kết quả tích cực sau hơn 1 năm triển khai Nghị quyết 98

Thông tin về tình hình thực hiện Nghị quyết 98, Bộ trưởng KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng nhận định, Nghị quyết 98 được xem là nghị quyết đầy đủ, toàn diện với 44 cơ chế, chính sách trên 7 lĩnh vực khác nhau.

Nghị quyết dựa trên 3 nguyên tắc chính là "khơi thông tối đa các nguồn lực", "phân cấp phân quyền tối đa" và "cho phép thực hiện một số chức năng nhiệm vụ với quy trình, thủ tục rút gọn". Đây được xem là đòn bẩy hiệu quả để Tp.HCM tận dụng cơ hội phát triển nhanh và bền vững.

Bộ trưởng Bộ KH&ĐT (Ảnh: MPI).

Qua hơn một năm Nghị quyết 98 có hiệu lực, tình hình triển khai nghị quyết đã đạt nhiều kết quả đáng khích lệ. Các Bộ, ngành đã hoàn thành 8/18 nhiệm vụ.

Đáng chú ý là việc ban hành nghị định về thí điểm phân cấp quản lý Nhà nước trên một số lĩnh vực cho chính quyền Tp.HCM. Cùng với đó là quyết định điều chỉnh quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, trong đó đã bổ sung quy hoạch Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ.

Ngoài ra, các Bộ, ngành đã và đang nghiên cứu, phối hợp triển khai 10 dự án, nhiệm vụ lớn, nổi bất như Đề án Trung tâm tài chính quốc tế tại Tp.HCM; Phát triển cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ; Đề án phát triển hệ thống đường sắt đô thị Tp.HCM...

Về phía Tp.HCM, để thực hiện Nghị quyết 98, đến nay Thành phố đã thông qua 35 nghị quyết của HĐND, 33 quyết định của UBND Tp.HCM và đã hoàn thành 10/25 nhiệm vụ.

"Nghị quyết 98 đã được triển khai với tốc độ nhanh và nhiều cơ chế, trong đó, nhiều cơ chế, chính sách phát huy hiệu quả ngay, đã đóng góp tích cực vào kết quả phát triển kinh tế - xã hội" Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đánh giá.

Tiếp tục hoàn thiện chính sách nhà đầu tư chiến lược

Tuy nhiên, cơ quan thường trực của Ban chỉ đạo triển Nghị quyết 98 cũng nhìn nhận, việc triển khai thực hiện nghị quyết còn một số tồn tại.

Cụ thể, các Bộ, ngành còn phối hợp, triển khai chậm một số nhiệm vụ; các ý kiến tham gia chưa rõ, chưa kịp thời, cụ thể.

Một số nhiệm vụ tại Nghị quyết 98 lại được các Bộ, ngành nghiên cứu, áp dụng cho cả nước nên cần thêm thời gian, như nhiệm vụ xây dựng quy định về cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà; Đề án phát triển thị trường carbon tại Việt Nam; Nhiệm vụ nghiên cứu tổng thể đối với các tỉnh, thành có mức chuẩn nghèo cao hơn mức chuẩn nghèo quốc gia để đề xuất phương án, giải pháp cụ thể.

Toàn cảnh phiên họp (Ảnh: MPI).

Bên cạnh đó, nhiều đề án, dự án cần nguồn vốn đầu tư lớn nhưng chưa xác định được nguồn vốn để bố trí ngay trong giai đoạn 2021-2025 như: Dự án đầu tư mở rộng cao tốc Tp.HCM - Long Thành - Dầu Giây; Dự án mở rộng tuyến đường cao tốc Tp.HCM - Trung Lương; Đề án phát triển hệ thống đường sắt đô thị Tp.HCM.

Đồng thời, một số chính sách cần được đẩy nhanh tiến độ thực hiện như cần khẩn trương rà soát quy hoạch đô thị, rà soát quỹ đất, điều chỉnh quy hoạch dọc hai bên tuyến và vùng phụ cận xung quanh nhà ga và tuyến Metro số 1, số 2, tuyến Vành đai 3 để thực hiện chính sách thí điểm mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông (TOD); 

Lựa chọn các dự án để làm thủ tục bố trí từ nguồn tăng tổng mức dư nợ vay không vượt quá 120% số thu ngân sách Thành phố được hưởng theo phân cấp...

Trên cơ sở tình hình triển khai thực hiện Nghị quyết số 98 nêu trên, Bộ KH&ĐT, Cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo kiến nghị Thủ tướng giao các Bộ, ngành liên quan tiếp tục hỗ trợ, hướng dẫn Tp.HCM triển khai các nhiệm vụ Thủ tướng giao và Nghị quyết số 98 theo đúng thời gian, bảo đảm chất lượng, đúng trình tự, thủ tục.

Đồng thời, giao UBND Tp.HCM tiếp tục hoàn thiện chính sách nhà đầu tư chiến lược, triển khai cơ chế, định chế tài chính đầu tư (quỹ đầu tư tài chính địa phương), triển khai nội dung tín chỉ carbon, các dự án TOD; Phấn đấu sớm trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án nghiên cứu xây dựng Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, Đề án phát triển hệ thống đường sắt đô thị trong năm nay.

Cùng với đó là kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Tp.HCM tích cực phối hợp với Bộ KH&ĐT hoàn thiện Đề án Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam tại Tp.HCM. 

Trong đó nghiên cứu các cơ chế chính sách vượt trội, tiếp cận được các mô hình đã thành công trên thế giới báo cáo Bộ Chính trị trong tháng 11/2024.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng đề nghị Tp.HCM cần có giải pháp quyết liệt trong 5 tháng cuối năm để phấn đấu hoàn thành dự toán Thủ tướng giao để được áp dụng điều khoản thưởng, đầu tư trở lại theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước và Nghị quyết 98.

Bên cạnh đó, Tp.HCM cũng cần rà soát quá trình triển khai các cơ chế xem còn vướng mắc nào chưa phù hợp cho phát triển kinh tế - xã hội của Tp.HCM, xác định rõ thẩm quyền xử lý, đề xuất kiến nghị, giải pháp, báo cáo Thủ tướng, Trưởng Ban Chỉ đạo để xem xét, chỉ đạo xử lý.